Beograd 2007, Ministarstvo spoljnih poslova

Izložba slika Jovice Prodanovića u Saveznom ministarstvu za inostrane poslove 2007. godine. Izložbu je otvorio Nikola Kusovac, likovni kritičar.

Otvaranje izložbe u Ministarstvu spoljnih poslova

Kratak izvod iz kataloga o izložbi Jovice Prodanovića u Ministarstvu spoljnih poslova Republike Srbije od 21. februara do 9. marta 2007. godine.

“ …Prve pouke je dobio od vajara Nikole Kečanina, koji je u periodu nakon rata uradio nekoliko monumentalnih spomeničkih skulpura, ali je i kasnije, pažljivo studirajući umetnička dela velikih majstora kod nas i u zapadnjačkim svetskim muzejima, učio, nepogrešivo i instinktivno otkrivajući ono najbitnije. Savladao je neophodna pravila organizacije slike i poznavanja likovnih elemenata, što je predstavljalo stabilan temelj na kome je izgrađivao svoju osobenu poetiku, opušteno stvarajući radove nastale u časovima odmora, kao rezultat potrebe da tako ovekoveči svoja osećanja probuđena lepotom ili intrigantnošću nekog prizora.

Najveći deo stvaralačkog opusa Jovice Prodanovića predstavljaju pejzaži, koji su bili glavna preokupacija. U manjem obimu radio je portrete, u kojima je uspevao da lice i unutrašnji život modela dovede u skladnu plastičnu harmoniju, mrtve prirode i žanr scene gdje je beležio živopisne svakodnevne događaje. Slikajući predele ili delove urbanih sredina ostavio je intimna svedočanstva o pitoresknim krajevima nekadašnje SFR Jugoslavije, Alžira, Kuvajta, Francuske, a u najnovijim radovima prisutni su utisci skupljeni prilikom boravka u Jerusalimu. Otvorena duha posmatrajući okolinu, koristeći akvarel, osobitu, delikatnu tehniku koja iziskuje veštinu, neposrednost i spontanost, zatim pastel i ulje, on stvara dela kojima se ogleda nenametljiva lepota prirode i plemeniti sklad boja u njoj…“.

Vera Grujić
kustos Narodnog muzeja u Beogradu

Ponovno smo u prilici da se sretnemo i uživamo u novom opusu vizuelnih doživljaja slikara-pleneriste, a istovremeno i angažovanog intelektualca, Jovice Prodanovića. Pred nama su pasteli slikara izraženog senzibiliteta za dočaravanje treperave svetlosti koja zrači sa kamenih zdanja: plavičasto sive, rumenkaste, ćilibarske boje kamena drevnog biblijskog grada Jerusalima postojanog kao i kamen kojim je građen, rušen, iznova građen, pregrađivan, obnavljan – i tako kroz vekove stare i nove ere…

Motivi na osunčanim pastelima J. Prodanovića odslikavaju sadašnje stanje sakralnih spomenika i u tom smislu imaju dokumentarnu vrednost za istoričare umetnosti, arhitekte (konzervatore, restauratore), etnologe, istoričare. (Setimo se samo crteža Ljube Ivanovića, sa motivima iz Južne Srbije, kraj XIX i poč. XX veka). Od oko 40 Svetih mesta Jerusalima (koliko ih ima registrovanih, a ne zna se koliko će još biblijska arheologija da identifikuje u bližoj ili daljoj budućnosti), Jovica Prodanović izabrao je oko 20, dostupnih posetiocima i slikarevoj vizuri objekta.

Danas je gotovo svako sveto mesto u Jerusalimu obeleženo crkvom ili kapelom, a njihov veći broj vezan je za apokrifna lica i događaje iz Biblije. Hronološki ih nije uvek lako determinisati. Materijalni ostaci često otvaraju pitanja autentičnosti i verodostojnosti spomenika. U dvomilenijumskoj prošlosti Jerusalima, grada na raskrsnici nacionalnih, verskih, političkih interesa i sukoba Istoka i Zapada, smenjivali su se periodi koji su se snažno odrazili na spomeničku baštinu savremenog Jerusalima, podeljenog na jevrejsku, muslimansku, hrišćansku, jermensku četvrt grada, pa otuda građenje hramova, bazilika, crkava, sinagoga, džamija, katedrala svedoče o burnoj istoriji verskog kosmopolitizma, zbog politike često krvlju obojenog.

Te periode, rimski, vizantijski, arapski, krstaški, turski, ili tačnije rečeno, neke od njih, fokusirao je i J. Prodanović u svojim pastelima: Hramovni breg – Avesalomov monolit na padinama Maslinove gore i sl. – period Prvog Solomonovog hrama, prva polovina I milenijuma pre n. e. (kasnije mesto Kupole na steni i džamije Aksa); period rimske okupacije – Irodov zid( “Zid plača”, i sl.), I vek pre n. e.; “Kupola na steni “ (podigao kalifa Abdel Malik 691 godine) – rani arapski period, VII – XI vek, kao i džamija Aksa, iz istog vremena; krstaški pariod, XI – XII vek – crkva Marijinog groba …

A nije slučajno J. Prodanović pastel Jad Vašem uključio među oslikane svetinje Jerusalima. Slikar humanista kao da je želeo da prenese poruku modernih neimara ove simbolične monumentalne grobnice, izgrađene 1957. godine, u spomen na holokaust Jevreja u Drugom svetskom ratu: ujedinjene u stradanju nacije će koračati napred, zajedno kroz život, bez obzira na različite vere, politička stremljenja, kulturne potencijale.

Beograd, septembra 2007. Miroslava Panić Štorh

________________________________

Pročitajte o drugim izložbama: